preloader

интизор шавед...

Селен ва ҳаёти микробҳои қишри қоравии Замин

  • 24-ноя-2024
  • 47 дидани саҳифа

Селен (лот. Selenium) - аз истилоҳи юнонии «selene» - маънои моҳтобро дорад. Унсури кимиёвии ғайрифилизӣ. Рангаш хокистарӣ, зичии 4,807 г/см3 дошта, дар ҳарорати 220,80С гудохта мешавад


Кофтукобҳо дар қаъри баҳр дар давоми даҳсолаҳои охир далелҳои пурарзиши мавҷудияти биосфераи азимро дар умқи баҳрҳо муайян карданд. Моеъҳое, ки дар поёни қабати баҳр ҷорӣ мешаванд, пайвастагиҳои кимиёвиро ҷудо мекунанд, ки микробҳоро дар он экосистемаҳои амиқ бо энергия таъмин мекунанд. Танҳо дар як қатор ҷойҳо, аз чумла дар куҳнатарин қисмҳои қораии кишри Замин намунаи бевоситаи биосфераи континенталии умқӣ имконпазир аст. 

Гӯшмоҳиҳо ё садафҳое, ки ба давраи Архей тааллуқ доранд, мисоли ин чанд нукта мебошанд. Ин маконҳо нишон медиҳанд, ки шикастаҳои амиқ ҳамчун гузаргоҳ барои моеъҳо амал мекунанд ва ба микробҳое, ки дар муҳити номусоид ҳаёт ба сар мебаранд, маводи ғизоии муҳим мерасонанд. Дар ҳамин ҳол, унсури кимиёвии селен (Se) дар чунин системаҳо нақши хеле муҳим мебозад. Ҳатто камтарин миқдори селен метавонад боиси идомаи фаъолияти микробҳо гардад, ба шарте, ки шароити мувофиқи физикӣ ва химиявӣ мавҷуд бошад.

Селен дар истеҳсоли шиша барои рафъ намудани тобишҳои сабзе, ки пас аз коркард аз омехтаҳои оҳан боқӣ мемонанд, ашёи бебаҳо ба ҳисоб меравад. Моддаҳои рангдиҳандаи сулфоселенидҳои кадмий дар коркарди пластмасса, кулолӣ, шишаҳои бадеӣ, дар катализаторҳо барои зиёд кардани навъҳои тўршаҳо, истеҳсоли электролитии манган ва хўлаҳои мис истифода мешавад.  

Кадмий ба гурӯҳи металлҳои рангаи камёб дохил мешавад. Номаш аз истилоҳи юнонӣ «kadmeia» гирифта шуда, маънояш - маъдани руҳ аст. Металли мулоими нуқрагун буда, тобиши осмонӣ дорад, дорои зичии баланд (8,65 г/см3) ва дар ҳарорати 321,10С гудохта шуда, дар 766,5°С меҷӯшад. 

Пайвастагиҳои заҳролуд дорад (аминокислотаҳо ва ғайра). Аз ин сабаб кадмий кам истеҳсол мешавад. 


Таҳияи Бобоҷон Шафеъ

Истинод

Президерт РТ

АН РТ

ГУГ РТ

КАС РТ

НИИП РТ

Тақвим
«    Декабрь 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031 


Истинод

Президерт РТ АН РТ ГУГ РТ КАС РТ НИИП РТ

  • Меню Асосӣ Дар бораи Институт Маъмурият Интишорот/Китобҳо Рунамоҳо Хабарҳо Аъзоёни шӯрои диссертатсионӣ Диссертатсияҳо ва авторефератҳо
  • Тамос
    +(992) 37 225-77-69 igees_asrt@mail.ru Ҷумҳурии Тоҷикистон ш.Душанбе, кӯч. Айнӣ 267


    Facebook
    Открыть карту