НАВЪИ ЗЕРИЯХӢ. Тавре аз номаш ҳам пайдост, ба вулқонҳое гуфта мешавад, ки дар зери яхҳо ва пиряхҳо қарор дорад. Хатари ин фаввораҳо бештар дар шакл гирифтани обхезиҳо, гилрӯдҳо ва гудозаи болишӣ (анг. Pillow lava‎) аст ва гузаштаи таърихи башар ин гуна ҳодисаҳоро зиёд дар хотир дорад.

Фаввораҳои исландӣ, фаваронҳои ҷараёнҳои хокистар ва тарканда аз ҷумлаи навъҳои дигари оташфишонӣ мебошанд.  

ЛОҲОР Ё ГИЛРУД ЧИСТ? Истилоҳи англисии он Lahar‎ аст. Дар луғатҳои тоҷикӣ пайдо нашуд. Донишномаи озоди форсӣ шарҳи басо кутоҳе дорад, ки боз ҳам фишурдатари он ин аст: Навъе аз ҷараёни гилӣ аст, ки аз тарики лойобаҳо, сангу регу шағал ва об падид меоянд. Маъмулан маводи ташкилдиҳандаи лоҳор аз даҳонаи оташфишон ва дар имтидоди дараи рудхона ба поин ҷорӣ мешавад. Лоҳор метавонад хеле босуръати даҳҳо метр дар як сония ва бо умқи 140-метрӣ ҷараён ёбад ва ҳар чизе дар сари роҳаш ҳаст, нобуд созад.

 ГУДОЗАИ БОЛИШТӢ. Англисии Pillow lava-ба гудозаҳое гуфта мешавад, ки дорои сохтори шабеҳ ба шакли болишт буда, бар асари хуруҷи гудоза дар зери об ташкил мешаванд. Гудозаҳои болиштӣ дар сангҳои оташфишонӣ бо пайдарпайии нозук тӯдаҳое ба шакли болишт медароянд, ки маъмулан  қутри онҳо то як метр мерасад. Ин гудозаҳо қабати дуюми қишри уқёнусҳоро ташкил медиҳанд. Гудозаҳои болиштӣ маъмулан дорои таркибҳои базалтӣ ҳастанд, гарчӣ навъҳое аз гудозаҳо бо таркиби сангҳои маъдан, андезит, дасит ё досит (анг. Dacite‎ - навъи санги озарини оташфишонӣ аст). Гудозаҳои болиштӣ замоне падидор мешаванд, ки  гудоза дар зери об аз замин хориҷ мешавад, монанди имтидоди нуқтаи гарми дарёӣ дар камарбандҳои оташфишонӣ. 

ОТАШФИШОНИ СИПАРӢ (анг. Shield volcano) – яке аз навъҳои оташфишон аст. Дар ин навъи оташфишон магма аз як нуқта хориҷ мешавад ва ба шакли конусӣ паҳн мегардад. Дар ин навъи оташфишон магма аз як нуқта хориҷ мешавад.

Таҳияи Бобоҷон Шафеъ